در گذشته ای ای نه چندان دور اینچنین بود که برای ساخت آهنگ می بایست تمام ادوات مورد نیاز در اجرای آهنگ و همچنین تمام نوازندگان را یکجا جمع می کرد ولی با ورود به دنیای دیجیتال هنر موسیقی نیز دستخوش تغییراتی شد که موسیقی الکترونیک از آن جمله است.
موسیقی الکترونیکی به معنی موسیقی ایجاد شده به وسیله تجهیزات الکترونیکی است. هر صدایی که به وسیله یک سیگنال الکترونیکی تولید شود ممکن است موسیقی الکترونیک نامیده شود. به هر حال در یک طبقه بندی ادبی و بازاریابی، موسیقی الکترونیکی به موسیقی تولید شده به طور کامل به وسیله اجزا الکترونیکی اشاره دارد. از قبیل کامپیوتر، سینتی سایزر، ماشین درام و سمپلر. موسیقی الکترونیکی امروزه دارای سبکهای زیر میباشد:

موسیقی الکترونیکی به معنی موسیقی ایجاد شده به وسیله تجهیزات الکترونیکی است. هر صدایی که به وسیله یک سیگنال الکترونیکی تولید شود ممکن است موسیقی الکترونیک نامیده شود. به هر حال در یک طبقه بندی ادبی و بازاریابی، موسیقی الکترونیکی به موسیقی تولید شده به طور کامل به وسیله اجزا الکترونیکی اشاره دارد. از قبیل کامپیوتر، سینتی سایزر، ماشین درام و سمپلر. موسیقی الکترونیکی امروزه دارای سبکهای زیر میباشد:

مکالمه بین دستگاههای موسیقی (MIDI)
سرانجام در دهه 1980 مکالمه بین دستگاهها(سازها)ی موسیقی آغاز شد و بدینوسیله انقلابی در جهان موسیقی الکترونیک به وجود آمد.اکنون یک ساز الکترونیک میتواند به دیگری بگوید:« نت دوی وسط Middle را با 60% قدرت بنواز،سپس می اکتاو چهارم E4 را با اندکی قدرت بیشتر بزن. » ساز دوم به این دیالوگ گوش میدهد،آن را میفهمد و نتها را به ترتیب میزند و این روند تا زمانی که زبان ارتباطی را میفهمد ادامه دارد.زبانی که اکنون در این سازها دخالت دارد MIDI نام دارد.حتی اگر سازها بتوانند با هم صحبت کنند،هنوز هیچ اختیاری از خود ندارند.در واقع تنها منشأ وابستگی آن دو به طور زنجیروار،نوازنده است.بنابراین دستگاهها اجرای نوازنده را با ترجمه آن به MIDI تفسیر میکنند. MIDI به عنوان زبانی که برای فرستادن اطلاعات اجرایی از یک دستگاه به دستگاه یا دستگاههای بعدی به کار میرود در نظر گرفته میشود.
گرچه MIDI جنبه جدیدی از موسیقی الکترونیک است،اما قبلاً به صورت یک زبان خانگی در عرصه کامپیوتر مورد نظر بوده است.امروز MIDI یک از مشخصههای بارز موسیقی الکترونیک است.
MIDI به طور وسیعی به عنوان زبان دستگاههای موسیقی شناخته شده است. MIDI در مدت کوتاهی بسیار وسعت یافت،زیرا در بسیاری از شرایط قابل استفاده است. MIDI یک واژه جهانی است.
با وجود زبانهای گوناگون در دنیا، MIDI تنها یک زبان است و میتواند رابطی بین دستگاههای امریکایی،ژاپنی،ایتالیایی،یا آلمانی باشد.مهمتر این که از MIDI میتوان برای مکالمه دستگاههای گوناگون از کارخانجات مختلف استفاده کرد.مثلاً برای یک پیانوی الکتریکی این امکان وجود دارد که یک سینتیسایزر و یک ریتمساز صحبت کند.سرانجام MIDI یک قدرت بالقوه فوقالعاده برای رشد و پیشرفت است.
اکنون این پرسش پیش میآید که چگونه از MIDI برای این مکالمه استفاده میشود؟برای توضیح این مسئله،به پشت ساز الکترونیک خود نگاه کنید.رابطها و ترمینال های گوناگون در پشت ان تعبیه شده است.از جمله MIDI IN , MIDI OUT و احتمالاً MIDI THRU .
اینها گوشها و دهانهای مکالمات MIDI میباشند و برای هرگونه ارتباط از نوع MIDI میباشند و برای هرگونه ارتباط از نوع MIDI لازم است.پیامها از MIDI OUT یک دستگاه به MIDI IN دستگاه دیگر،به وسیله کابلی فرستاده میشود.کابل مورد استفاده پنج سوزن دارد که باید کاملاً در پنج سوراخ هر ترمینال جای گیرد.توجه داشته باشید که سوکتهای DINSYNC بسیار شبیه به سوکتهای MIDI است اما کاملاً با آن فرق دارد.
بنابراین کابل MIDI را به سوکت DINSYNC متصل نکنید.(رابطههای پنجشاخه MIDI در بازار یافت میشود).
MIDI IN برای شنیدن پیامهای ورودی، MIDI OUT برای گویش پیامها(خروجی) است. MIDI THRU بسیار شبیه MIDI OUT است به این ترتیب که با دستگاه بعدی سخن میگوید و پیام را میفرستد اما نه پیام خودش را،در واقع MIDI OUT دستگاه اول را برای دستگاههای بعدی تکرار میکند.در واقع MIDI THRU از هر پیام خروجی کپی میگیرد و برای یک دستگاه دیگر که به آن متصل است میفرستند.
مکالمه یک طرفه:
گفتیم اطلاعات موسیقیایی از MIDI OUT یک دستگاه به MIDI THRU دستگاه بعدی و از آنجا به MIDI IN دستگاه سوم میرود.پیامها اغلب به طور یک طرفه ارسال میشود.به این ترتیب که گوینده و شنونده در مکالمه ثابت میمانند.مثلاً یک دستگاه کنترل کننده کیبرد که بخودی خود صدایی ندارد یا یک مدوله کننده صدا که کیبرد ندارد.عملکرد ثابتی دارند.آنها میتوانند هم Master(فرمانده) و هم Slave(فرمانگیرنده) باشند.در این شرایط گویند Master و شنونده Slave نامیده میشود.
ارتباط Slave/Master همیشه یک به یک نیست.تعداد Slaveها میتواند افزون شود.در نتیجه حتی در سیستمهای بسیار بزرگ MIDI که از دستگاههای متنوع به تعداد زیاد تشکیل شده است،اگر شما خط سیر یکطرفه MIDI را با استفاده از اتصالات THRU کنترل کنید،هیچ مشکلی نخواهید داشت.میتوانیم زنجیروار دستگاهها را به طور سری به هم وصل کنید.اما در واقع مکالمات MIDI،دیالوگهای بسیار مشکل را در بر میگیرد،بنابراین اتصال بیرویه MIDI THRU مکالمه دستگاهها را با مشکل مواجه میکند و در این حالت سیستم شما ممکن است اصلاً کار نکند.بنابراین چهارمین یا پنجمین دستگاه در سیستم،ممکن است اطلاعات را اشتباه دریافت کند.برای پرهیز از این وضع،دستگاههای Master و Slave را تا آنجا که میتوانید به هم نزدیک کنید.البته منظور از نزدیکی در اینجا،کم کردن فاصله نیست،بلکه استفاده از جعبه MIDI THRU است.
جعبه MIDI THRU اطلاعات MIDI را از دستگاه Master به طور همزمان به دستگاههای دیگر (Slave) میفرستد.بنابراین تمام Slaveها در یک زمان و به طور درست اطلاعات را دریافت میکنند.بنابراین سعی کنید حتیالمقدور حتی در سیستمهای سادة اتصال دستگاهها از جعبه MIDI THRU استفاده کنید.
سودمندیهای MIDI
در نظر بگیرید MIDI OUT یک پیانوی الکترونیکی به MIDI IN یک سینتیسایزر متصل شده است.اگر سینتیسایزر روی صدای STRING تنظیم شده باشد،نواختن پیانو سبب خواهد شد تا سینتیسایزر دقیقاً همان نتها را با صدای STRING بنوازد.نتیجه صدایی بسیار بزرگ و پر با باند پهن خواهد بود،گویی که یک ارکستر با نوازنده پیانو همراهی میکند.ترکیب جالب دیگر صدای هارپ از پیانو،با صدای فلوت سینتیسایزر است.به همین ترتیب صدای Pipe organ را میتوانید با صدای کر سینتیسایزر ترکیب کنید.دو صدای ترومپت که اندکی با هم نا کوک باشد نیز زیبا خواهد بود.بدین سان شما میتوانید بینهایت صدا تولید کنید و این تازه در شرایطی است که THRUها را در نظر نگرفتهایم.
روش دیگر استفاده از یک صدای سینتیسایزر است که ضربه اول صدا در آن زیاد باشد.این صدا را میتوان با صدایی که فاقد ضربه نخست است ترکیب کرد که بسیار جالب به نظر میرسد.همیشه به خاطر داشته باشید که در چه شرایطی میخواهید بنوازید و آهنگ شما چه خصوصیاتی دارد.در این شرایط میتواندی از ذوق هنری خود در انتخاب صداها استفاده کنید.اگر از MIDI THRU نیز استفاده کنید،ضخامت صدای خروجی بسیار زیاد خواهد بود.دقت کنید که در عین پر بودن،صداها واضح باشد و قادر باشید هر صدایی را که در تولید صدای خروجی دخیل است یک به یک تشخیص دهید.
همان طور که گفتیم این امکان وجود دارد که دستگاههایی از انواع متفاوت با زبان MIDI با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.به طور طبیعی،انتظار داریم که یک کیبرد با یک دستگاه همنوع خود مکالمه کند اما یک پیانو چه چیزی برای گفتن به یک ریتمساز دارد؟ در نظر بگیرید اگر یک پیانوی الکتریکی را به یک ریتمساز متصل کنیم و پیانو را به عنوان Master و ریتمساز را به عنوان Slave فرض کنیم چه پیش خواهد آمد.در این حالت ریتمساز با هر ضربهای به نتهای پیانو،صدای کوبهای را نیز ایجاد خواهد کرد که این کوبه ممکن است درام،باس درام،سایترام و … باشد.برعکس اگر ریتمساز را به عنوان Master و پیانو را به عنوان Slave در نظر یگیریم،با روشن کردن یکی از ریتمهای برنامهریزی شده ریتمساز،پیانوی آکوری متناسب با آن خواهد نواخت.(توجه داشته باشید که ریتمساز امکانات محدودی برای برنامهریزی دارد،برای بهتر شدن کارهای عملی،بهتر است از سکونسر یا کامپیوتر استفاده شود.)
یکی از کاربردهای قوی زبان MIDI در رابطه با سکونسرهاست.ترکیب صداها همان طور که توضیح داده شد میتواند صدایی بسیار زیبا و طبیعی ایجاد کند،اما هنوز هم محدود به اجرای نتها به وسیله Master است.سکونسر از سوی دیگر قادر است که بخشهایی از نتهای اجرا شده توسط چند تولیدکننده را به حافظه بسپارد و سپس آنها را روی هم سوار کند.در این حالت،در حالی که ما میتوانیم از صداهایی با کیفیت و ترکیب خوب بهرهمند شویم،میتوانیم یک قطعه را به خوبی تنظیم کنیم و یا حالت ارکستراسیون به آن بدهیم.با سکونسر میتوان مجموعهای از نتها را بدون توجه به اینکه کدام دستگاه Master است و کدام نیست به صدا درآورد.با استفاده از دستگاه سکونسر میتوان قطعاتی را تنظیم کرد که هیچ نوازندهای عملاً قادر به اجرای آن نیست.مثلاً میتوان قطعهای را که مملو از نتهای زیر است،ابتدا با سرعت بسیار پایین در حافظه سکونسر ضبط کرد،قسمتهای اضافی و خراب آن را ویرایش کرد و خروجی را با صرعت اصلی پخش نمود.مثلاً یک سکونسر به عنوان Master میتواند یک سینتیسایزر را به عنوان نوازنده ملودی،یک پیانو را برای همراهی،یک سینتیسایزر دیگر را برای باس و یک دستگاه ریتمساز را در آن واحد کنترل کند.اطلاعات موسیقی این چهار بخش به طور جداگانه در سکونسر ضبط میشود و سپس به طور اتوماتیک هر چهر دستگاه همزمان شروع به کار میکند و اجرا آغاز میشود!
سیستم کامپیوتری موسیقی
کامپیوتر عمدتاً تا قبل از پیدایش MIDI با موسیقی در ارتباط نبود.مطمئناً درک هر مکالمه بین کامپیوترها و وسایل موسیقی کار بسیار مشکلی است.در اینجا نیز MIDI جعبههای کوچکی را در اختیار دارد که میتواند زبان کامپیوتر را به MIDI ترجمه کند.این جعبهها Interface نام دارد.
همانطور که میدانیم هر کامپیوتر اطلاعاتی در سختافزار خود دارد که به کامپیوتر میگوید چگونه عمل کند.یک قسمت از این سختافزار میتواند به کامپیوتر بیاموزد که چگونه مثلاً هم سکونسر باشد و هم به عنوان ویراستار (ادیتور) عمل کند.به این ترتیب میتوان خطوط حامل بیشماری را روی صفحه کامپیوتر ظاهر ساخت و کار نتنگاری را با صبر و حوصله و دقت روی آنها انجام داد و دقیقاً مانند یک کاغذ پارتیتور آنها را نوشت و نتیجه را شنید.(در سالهای اخیر نرمافزارهای پیشرفتهای وارد بازار شده است که اکثراً با همان نام MIDI عرضه میشود که برخی از آنها قادر است بیش از صد نت را به طور همزمان ضبط و پخش کند و کار کردن با آنها نسبتاً هم ساده است. )
کاربردهای دیگر MIDI
تاکنون به طور خلاصه کاربردهایی از MIDI را توضیح دادیم،اما اینها تمام عملکردهای MIDI نیست.مثلاً هنگام تعویض یک صدا در سیستم MIDI این امکان وجود دارد که تعداد زیای افکت را نیز کنترل کرد،یا مثلاً به صدا تأخیر و یا طنین داد.یک سکونسر MIDI همچنین میتواند با یک ضبط مولتی تراک همزمان شود و بینهایت پدیده جالب و نوظهور در موسیقی ایجاد کند که قبلاً حتی ذهن بشر تصور آن را نمیکرد.
اطلاعاتی دیگر در مورد MIDI و موسیقی الکترونیک کانال:
MIDI Channal قادر است اطلاعات زیادی را از دیک دستگاه Master به یک دستگاه Slave منتقل کند.قسمت یا قسمتهایی از این اطلاعات میتواند مثلاً به وسیلة یک سکونسر جابجا شود.
برای این منظور MIDI،شانزده کانال را در بر میگیرد.تمام گونههای مختلف مکالمات MIDI میتواند به وسیله این شانزده کانال به طور جداگانه فرستاده شود.بنابراین با یک کابل MIDI،شانزده قسمت مختلف در ان واحد میتواند نواخته شود.کانالهای MIDI از یک نظر شبیه کانالهای تلویزیونی است.بسیاری از ایستگاههای تلویزیونی برنامهبشان را در یک زمان ارسال میکنند.به این معنی که آنتن گیرندة شما در یک لحظه تمام این کانالها را دریافت میکند و شما به دلخواه یکی از این کانالها را انتخاب میکنید.
کانالهای MIDI نیز به همان شکل عمل میکنند.
یک دستگاه MIDI که به عنوان Master عمل میکند مثل ایستگاه تلویزیون است که برنامه ارسال میکند و یک دستگاه MIDI که به عنوان Slave عمل میکند مثل گیزندة تلویزین شماست و تنها تفاوت در این است که شبکههای تلویزیونی اطلاعات را به طریق امواج و MIDI به وسیله کابل منتقل میکند.بنابراین دستگاه MIDI Master میتواند تصمیم بگیرد که کدام کانال را ارسال کند.از سوی دیگر دستگاه MIDI Slave میتواند مانند گینردة تلویزیون شما عمل کند و انتخاب کند که کدام کانال باید شنیده شود.حتی اگر اطلاعات توسط تمام این شانزده کانال گرفته شود،Slave تنها،کانال انتخابی خودش را میشود.
به عنوان مثال اگر سینتیسایزر 1 فقط اطلاعات را از طریق کابل MIDI از کانال 1 دریافت میکند.سینتیسایزر 2 فقط کانال از کانال 2 تغذیه میشود.
به این ترتیب که اگر کیبرد Master در حال فرستادن اطلاعات از روی کانال 1 MIDI است،تنها سینتیسایزر 1 پاسخ میدهد.یه همین ترتیب اگر 2 MIDI، Master باشد،تنها کانال 2 پاسخ میدهد.حتی اگر سینتیسایزر 1 به طور واضح در حال گرفتن اطلاعات باشد نمیتواند پاسخ گوید زیرا برای کانال دیگری تنظیم شده است.به عبارت دیگر برای درست کردن این سیستم،باید کانالهای MIDI را به دقت انتخاب کنید،با این جنبه از کانالهای MIDI،این امکان وجود دارد که شانزده قسمت را باشانزده ساز مختلف نواخت و تمام این شانزده کانال را به وسیلة یک کابل منتقل کرد.
کانال TX :
نتهایی که روی کیبرد مینوازید و اطلاعات مربوط به تغییر کنترل،این کانال منتقل میشود.اگر این کانال در حالت On یا Set قرار داده شود،اطلاعات از روی کانال TX انتقال داده میشود.مثلاً اگر کانال TX روی 1 تنظیم یافته باشد،نتها روی کانال 1 منتقل میشود.با تنظیم کانال TX در چند سیستم متصل به کیبرد Master میتوانید صدای آن دستگاهها را به راحتی با تغییر کانال TX تغییر دهید.پس TX در واقع کنترل کنندة صداهای Slave است.
کانال RX :
کانال RX،کانال دریافتی برای هر پارت را معین میکند.هنگامی که با سینتیسایزر در حال اجرا هستید باید مطمئن شوید که کانال شوید که کانال RX صدایی که با آن مینوازید با کانال TX کیبرد هماهنگ باشد.با تنظیم دو یا چند پارت در یک کانال،میتوانید آنها را همزمان با هم روی کیبرد بنوازید.در این حالت باید پارتهای بدون استفاده را Off کنید.هنگامی که یک سکونسر در حال ارسال پیام به سینتیسایزر است و در واقع اطلاعات خروجی از MIDI OUT خود را با صداهای سینتیسایزر مینوازد،باید کانال RX هر پارت با کانال ورودی اطلاعات دریافتی از سکونسر هماهنگ شود.در غیر اسنصورت مممکن است اطلاعات ورودی به سینتیسایزر با صداهای نامناسبی نواخته شود.
کانال کنترل TX :
این عامل،کانالی را که روی آن تغییرات برنامه از یک صدای ویژه از کیبرد منتقل میشود معین میکند.این کانال میتواند به طور جداگانه برای هر صدا اعمال شود.چنانچه این عامل روی Set باشد،اطلاعات روی کانال TX تنظیم یافته از قبل منتقل خواهد شد و اگر روی TX تنظیم شده باشد،اطلاعات روی همان کانال TX منتقل خواهد شد.
وسعت کلیدها :
با این عامل شما میتوانید وسعت صداهای دریافتی را از یک دستگاه خارجی متصل به کیبرد از طریق کابل MIDI کنترل کنید.مثلاً اگر اطلاعاتی از سکونسر به سینتیسایزر وارد شود که در محدودة وسعت تعریف شده برای سینتیسایزر نباشد،آن اطلاعات روی سینتیسایزر به صدا تبدیل نخواهد شد،مگر اینکه وسعت کلیدهای سینتیسایزر به وسیلة این عامل تغییر یابد.
کیفیت یا مد :
همان طور که قبلاً گفتیم اگر یک Master و Slave بخواهند مشترکاً کار کنند باید از کانالهای همانند استفاده شود.اما راه دیگری برای Slave به منظور دریافت اطلاعات وجود دارد.این کیفیت OMIN ON نام دارد و Slave را مجبور میکند تا به تمام این شانزده کانال در آن واحد پاسخ دهد.در یک طرح ساده از یک Master و یک Slave این کیفیت کاربرد فراوانی دارد زیرا Slave به این توجه نمیکند که کدام کانال Master در حال کار است و همه آنها با هم میشنوند.
با وجود این هنگام استفاده از یک سکونسر که در حال اجرای یک نمونه از کانالهای متفاوت است،جدا کردن اطلاعات غیر ممکن است.بنابراین در ای حالت Slave باید در مد یا کیفیت OMIN OFF قرار گیرد و به طوری که تنها اطلاعات کانال انتخاب شده را دریافت کند.
حالتهای دیگری به نام POLY و MONO وجود دارد که پیامها را به صورت اطلاعات Monophonoc (تک صدایی) و یا Polyphonic (چند صدایی) ارسال میکند.
سازهای کیبرد مثل پیانو و سینتیسایزر اغلب از کیفیت POLY استفاده میکنند و MONO عمدتاً برای کنترل کننده MIDI گیتار به کار میرود.در این کیفیت اطلاعات مربوط به هر گیتار جداگانه به وسیله کانالهای مجزا فرستاده میشود و منبع صدا را به شش سینتیسایزر تک صدا تقسیم میکند.سپسیک کانال به نام BASIC MIDIقرار داده میشود و پنج کانال بعدی برای صداهای دیگر استفاده میشود.برای انتخاب اینکه از کدام یک از حالتهای MONO ، POLY و OMIN و غیره استفاده شود،در MIDI یک انتخاب کننده به نام سکلتورمد که چهار حالت دارد: مد 1 الی 4
MONO 1 کیفیت اول : POLY و OMIN ON – اطلاعات تمام کانالها را به صورت چند صدایی دریافت میکند.
MONO 2 : MONO و OMIN ON – اطلاعات تمام کانالها را دریافت میکند ولی تنها میتواند در هر زمان یک نت را به صدا درآورد.
MONO 3 : POLY و OMIN OFF – تنها کانال انتخابی MIDI را به صورت چند صدایی دریافت میکند که در سکونسرها کاربرد فراوان دارد.
MONO 4 : MONO و OMIN OFF – تنها کانال یا کانالهای ویژهای از MIDI را دریافت میکند و میتواند در هر کانال تنها یک نت را به صدا درمیآورد که در کنترل کنندة گیتارها کاربرد فراوان دارد.پیامهای موسیقیایی به وسیله کانلهای جداگانه به دستگاهی ویژه در سیستم ارسال میشود،بنابراین تنها روی دستگاههای ویژه تأثیر میگذارد.پیام کانال شامل حالتهایی چون Pitch Bend on/off , Damper Pedal on/off , Note و غیره میشود.
پیامهای صوتی (Voice Messages) و پیامهای مد (Mode Messages) :
پیامهای صوتی:
الف) اطلاعات مربوط به نتها به طور ساده بیان میکند که کدام شستی فشار داده شده،چه هنگام فشار داده شد و چه هنگام آزاد شده است.
ب) تغییرات برنامه :
کاربرد تغیرات برنامه باعث میشود که Slave صدای خود را تغییر دهد.سینتیسایزرها،پیانوهای الکتریکی و دیگر دستگاهها،حافظههایی پر از انواع و اقسام صدا دارند.با این تغییرات تصنیف کننده میتواند صدای مورد نظر را انتخاب کند.
ج) تغییرات در کنترل :
تغییر در کنترل میتواند تنوعات متفاوتی به اجرا دهد کمیتهایی مانند مدولاسیون،طنین،لرزش،پدال نگهدارنده و پرتامنتو (فواصل بین نتها را به طور پیوسته به یکدیگر ارتباط میدهد) باعث میشود که حالت آهنگها تغییر یابد که هنگی از نوع تغییرات کنترلی است.برخی از کمیتهای پیش گفته در برخی شرایط مورد استفادهای ندارد.
د)After touch (حساسیت ضربهای) :
سینتیسایزرها و دستگاههای نمونه میتوانند طنین،ارزش وضوح و مقدار صدا را به حالتی با نواختن ایجاد کنند.مثلاً اگر برای ایجاد یک صدای بزرگ کافی است شستیها را محکم فشار دهید و یا برای حالت لرزش میتوانید انگشتان را به روی سطح کلاویهها بلرزانید.این پدیده را After touch یا حساسیت لمسی میگویند که میتواند برای انتقال همان تذثیر به وسیله MIDI به دستگاهی دیگر به کار رود.البته ساز Slave در ان وقت باید تصمیم بگیرد که چگونه اطلاعات مربوط به After touch را که دریافت کرده چگونه به کار گیرد.
ه) Pitch bender :
اگر دستگاه Master ، Pitch bender داشته باشد،اطلاعات میتواند به وسیله MIDI منتقل شود.یکبار دیگر Slave تصمیم خواهد گرفت که آیا این کیفیت را میخواهد یا خیر و اگر میخواهد تا چه مقدار Pitch bender معمولاً به شکل یک کلید گردان تعبیه شده که با آن میتوان صداهایی شبیه کشیده شدن سیم گیتار را ایجاد کرد.(غالباً در کنار این کلید،کلید دیگری به نام مدولاتور وجود دارد که در صدا لرزشی ویژه ایجاد میکند.)
پیامهای کیفیتی :
همانطور که قبلاً بیان شد MIDI چهار کیفیت یا MODE دارد و پیامهای مربوط به مد برای تغییر در کیفیت Slave به کار میرود.برخی از سینتی سایزرها یا پیانوهای الکترونیکی از همان لحظهای که روشن میشود در کیفیت 1 (omni on , poly) قرار دارد.بنابراین لازم است آنها را به کیفیت 3 (omni off , poly) ببرید تا بتوانید از سکونسرها به طور اتوماتیک یک پیام کیفیتی میفرستند تا Slave در ابتدا و روشن کردن Master به دنبال آن اغلب همین نتیجه حاصل میشود.(یعنی نتها به طور اتوماتیک به کیفیت 3 میرود.)
پیامهای مربوط به سیستم :
پیامهای مربوط به سیستم نیز میتواند به وسیله MIDI ارسال و دریافت شود.فرقی نمیکند که کانالهای MIDI مربوط به Slave یا Master تنظیم شده باشد یا خیر.به هر صورت این پیامها برای کنترل کل سیستم MIDI به کار میرود،یعنی کلیه دستگاههایی که به وسیله کابل MIDI به یکدیگر متصل شده است.برای مثال،این پیامها میتوانند به منظور همزمانسازی یک سکونسر و یک دستگاه ریتمساز به کار رود،به این شکل که آنها بتوانند دقیقاً در یک زمان با هم کار کنند،یا اجرا را شروع و متوقف و از مشکلات مربوط به سیستم MIDI اجتناب کنند.همچنین پیامهایی وجود دارد که پیامهای انحصاری سیستم نام دارد و منحصر به دستگاه ویژهای است.به این ترتیب که هر کارخانه یک شماره کد دارد که به وسیله آن دستگاههای تولیدیاش با شایر دستگاهها تمیز مییابد.اگر اطلاعات هر سیستم انحصاری با شماره ID اشتباه دریافت گردد،باعث میشود که دستگاه به آن اطلاعات پاسخ درست ندهد. به وسیله پیامهای انحصاری این امکان به وجود میآید تا صدای بین سینتیسایزرها انتقال یابد یا پارامترهای موجود در یک سیستم،به وسیله یک سینتیسایزر برنامهساز مثل DG1000 یا DG300 تغییر یابد.
اجرای عملی MIDI و نتها
جدول کاربردی MIDI را مؤثر برای کنترل ارتباط MIDI :
گرچه MIDI ای ن امکان را برای محدوده وسیعی از سازها و دستگاههای الکترونیکی به وجود آورده تا با هم ارتباط برقرار کنند.ولی این بدان معنا نیست که تمام دستگاهها زبان MIDI را به طور کامل میفهمند.برای مثال با وصل کردن یک کابل MIDI از یک سینتیسایزر به یک افکتور MIDI،افکت ایجاد شده ممکن است چیزی که شما خواستهاید نباشد،یا مثلاً استفاده از یک سینتیسایزر به همراه Pitch bend به یک پیانوی الکترونیک باعث این نخواهد شد که Pitch bend روی پیانواثر بگذارد.برای یک ارتباط کامل و موفقیتآمیز بین دو دستگاه،آنها باید اطلاعات جزئی در مورد یکدیگر را نیز بفهند.
هنگام استفاده از یک سینتیسایزر به عنوان Master برای نواختن با صدای پیانوی الکترونیکی،آنها فقط در محدودة a میتوانند عمل کنند.سینتیسایزر پرتامنتو Pitch bend دارد در صورتی که پیانو فاقد این امکانات است.
از طرف دیگر پیانو Soft Pedal دارد که این امکان برای سینتیسایزر نامفهوم است.بنابراین در یک سیستم MIDI با دستگاههای متعدد و گوناگون،شما باید اطلاعاتی را که هر دستگاه میتواند بفرستد و یا دریافت کند چک کنید.
برای کنترل سریع این اطلاعات،هر دستگاه یک کتابچه حاوی جدول کاربردی MIDI دارد که گونههای اطلاعاتی را که میتواند بفرستد و یا دریافت کند نشان میدهد.
جدول کاربردی MIDI چطور خوانده میشود؟
در سمت چپ جدول نامهای گوناگون اطلاعاتی MIDI نوشته شده است.ستون ارسال / دریافت توانایی دستگاه در ارسال و یا دریافت آن پیامها نشان میدهد.حرف o نشاندهنده بله و حرف x معرف نه است.اگر توانایی به عوامل دیگری نیز بستگی داشته بستگی داشته باشد،توضیحات اضافی نیز داده خواهد شد.
کانال اصلی :
دو ستون در کانال اصلی وجود دارد:روشن (Power on) و قابل تنظیم(can be set).ستون روشن نشان میدهد هنگامی که دستگاه را روشن کردهاید کدام کانال تنظیم شده است.به تازگی بیشتر دستگاهها طوری ساخته میشود که بتواند یک کانال MIDI ویژه را در حافظه داشته باشد.در این حالت،کانالی که شما آخرین بار انتخاب کردهاید،با روشن کردن دستگاه دوباره ظاهر خواهد شد.پس حافظه دستگاه حتی در حالت خاموش بودن،همچنان باقی میماند can be set یعنی کانالی که میتواند تنظیم یا set شود که معمولاً کانالهای 1 تا 16 است.
کیفیت:
سه ستون در این بخش وجود دارد:روشن،پیام و تغییرات Alternative ستون روشن کیفیتی را که هنگام روشن کردن دستگاه وجود دارد نشان میدهد.ستون پیام نشان میدهد که آیا ممکن است دستگاه شما پیامهای کیفیتی را دریافت کند و اگر میتواند،پس از دربافت میتواند کیفیت را تغییر دهد یا خیر.ستون تغییرات Alternative تنها برای دستگاههایی به کار میرود که میتواند کیفیت پیشین را به کیفیتی ویژه تغییر دهد.این کیفیت در ستون تغییرات Alternative توضیح داده میشود.
شمار نتها:
این ستون بیشترین تعداد نتهایی را که دستگاه میتواند بگیرد و یا بفرستد نشان میدهد.هر دستگاه معمولاً فقط میتواند به تعداد سستیهایش نت بفرستد،در حالی که بیشتر از این تعداد نت دریافت میکند.برخی از دستگاهها ممکن است تعداد متنوعی از نتها را دریافت کند،اما این نتها را در امتاوهای متفاوت به صدا درآورد که این حالت نیز در این ستون توضیح داده میشود.
سرعت:
در بخش سرعت دو ستون خاموش و روشن وجود دارد.این ستون توانایی دستگاه در انتقال و دریافت این دو حال را نشان میدهد.منظور از سرعت.سرعت حرکت انگشتان بر سطح شستیهاست.وقتی علامت x در ستون خاموش و روشن وجود داشته باشد،به این معناست که دستگاه نمیتواند سرعت ضربهها را روی شستیها تشخیص دهد.
After touch یا پس نواختن (A.T) :
این ستون نشان میدهد که آیا دستگاه میتواند اطلاعات مربوط به A.T را دریافت کند یا خیر. A.Tکیفیتی است که پس از ضربهزدن به شستیها پدید میآید،این کیفیت شامل مقدار صدا،لرزش و ضربه صدا است.دستگاهی که کیفیت A.T داشته باشد میتواند به اطلاعات ضربهای انگشتان نیز پاسخ دهد.به این ترتیب که با ضربه بیشتر روی شستیها صدای بیشتری خواهیم داشت و احتمالاً ضربه صدا نیز بیشتر خواهد شد.با لرزش روی شستیها نیز ممک است در صدا لرزشی ایجاد شود.
Pitch bend :
گردانی در سمت چپ کیبرد وجود دارد که معمولاً مانند جویاستیک به چند جهت نیز حرکت میکند.این گردان با بالا و پایین رفتن خود نیز زیر و بمی صدا را (به طور موقت) تغییر میدهد،یعنی عیناً همان حالتی که نوازده گیتار برای وصل کردن نتها به یکدیگر (گلیساندو) انجام میدهد و همچنین با حرکت خود به چپ و راست میتواند پدیده مدولاسیون صدا را پدید آورد.ستون Pitch bend در جدول MIDI نشان میدهد که آیاد دستگاه میتواند اطلاعات مربوط به آن را دریافت و ارسال کند یا خیر:
تغییر کنترل :
این ستون نشان میدهد آیا دستگاه میتواند کنترلهایی مثل مدولاسیون،پدال دمپر،پرتامنتو و … را انتقال دهد و یا دریافت دارد یا خیر.این کنترلها بسیار مهماند.به ویژه هنگام ارتباط دو سینتیسایزر از انواع متفاوت و یا یک سینتیسایزر و یک پیانو باید بسیار به آنها توجه داشت.
سیستم انحصاری :
این سیستم برای سکونسرهای MIDI به کار میرود.این بخش بیان میکند که دستگاه میتواند اطلاعات MIDI را بفهمد یا خیر.
سیستم زمان واقعی :
اطلاعات زمان واقعی توانایی دستگاه شما در همزمانی با MIDI را بیان میکند.اگر دستگاه اطلاعات زمانی را بفهمد میتواند همزمان با سایر دستگاهها کار کند.اگر اطلاعات دستگاه فرمانده را بفهمد نیز میداند کجا شروع و کجا اجرا را توقف سازد.
پیامهای AUX :
این ستون نشان میدهد که سیستم دریافت و ارسال دستگاه شما چقدر در دریافت پیامها موفق است و تا چه حدی نارساییهای MIDI برای این سیستم اشکال تولید میکند.این بخش برای استثناها در قوانین.کاربرد فراوان دارد.مثلاً اگر نقش و عملکرد یک دستگاه برای موقعیتهای ویژهای،در برخی از پارامترها به طور استثنایی تغییر میکند در این ستون نوشته میشود.بنابراین،هنگامی که دو یا چند دستگاه را با کابل MIDI به یکدیگر پیوند دادهاید،باید ستونهای مربوطه در این جدول را مطالعه کنید تا ببینید اساساً چنین ترکیبی ممکن است یا خیر.
تمام جدولهای کاربرد MIDI یک فرمت (قالببندی) استاندارد دارد (Standard Format) که کار تنظیم جدولها را آسان میکند.به این ترتیب که میتوانید به راحتی ستون ارسال Transmit مربوط به Master را با ستون دریافت receive مربوط به دستگاه Slave مقایسه کنید.
مثلاً اگر هر دو ستون دارای علامت x برای کیفیتهای Pitch bend بود،پس ارتباطی در این باره برقرار نخواهد شد.
برای جلوگیری از اشکالات MIDI چه باید کرد؟
MIDI این امکان را به شما میدهد که فطعه موسیقی دلخواهتان را با روشهای گوناگون،به بهترین حالت ممکن درآورید و درک موسیقیایی خود را به نمایش بگذارید.چیزهایی از قبیل After touch همزمانی (Syncchronization) و Pitch bend اشکالاتی را در هنگام کار به وجود میآورد.زیرا این عناصر به جابجایی مقادیر زیادی اطلاعات بستگی دارد و همین جابهجایی خطاهایی را نیز در پی خواهد داشت.مشکلات دور از انتظار با ارتباطهای ناقص و کمبود اطلاعات در مورد نحوه آنها و برخی عوامل دیگر به وجود میآید.
اتصال کابل MIDI :
بدیهی است اگر کابلها به طور ناقص و غلط وصل شود اطلاعات اجرایی نمیتواند به درستی انتقال یابد.مطمئن شوید که کابلها از MIDI OUT دستگاه Master به MIDI IN دستگاه Slave متصل شده باشد.
نحوة تعویض کابلهای MIDI :
همیشه باید قبل از قطع ارتباط کابلها،دستگاه خاموش شود و سپس کابلها بیرون کشیده شود.پس تعویض کابلها در حالت «خاموش) باید صورت گیرد.
دستور روشن کردن دستگاههایی که به وسیله خطوط MIDI یه یکدیگر متصل است:
همیشه دستگاه Master را در آخر روشن کنید.البته روشن کردن آن زودتر از دیگر دستگاهها صدمهای به دستگاه Master وارد نمیآورد،ولی این امکان وجود دارد که تنظیم دیگر دستگاهها به هم بخورد و خطاهایی در سیستم دیده شود.زیرا همان طور که میدانیم این Master است که با ارسال پیام دیگر دستگاهها را تنظیم میکند.
تنظیم Pitch bend و پس نواخت :
MIDI میتواند اطلاعات مربوط به Pitch bend و پسنواخت را منتقل کند،اما این انتقال در واقع به این معنی است که دستگاه دوم میفهمد که درجه تغییر پنج تا حدی است و شستیها با چه قدرتی نواخته میشود.ولی نمیداند که عملاً گردان پیچ تا چه حدی چرخیده است و A.T با کدامین افکت خود همراه است،در این حالت گردان پیچ و A.T در هر دو دستگاه باید از یک سنخ باشد.(در سینتیسایزرها معمولاً درجه گردان پیچ (Pitch bend) روی نمایشگر نشان داده میشود.اگر درجه اولی مثلاً روی 1 و درجه دوی روی 3 تنظیم یافته باشد،تغییر پیچ دستگاه Master تأثیری ناهمگون روی Slave دارد.یعنی مثلاً در حالی که Master 5/0 پرده پیچ خود را بالا برده است، Slave5/1 پرده صدای پیچ خود را تغییر میدهد.پس درجة گردان پیچها ابتدا باید آزمایش شود و سپس با درجات همنام شروع به کار کند.)